नेपा:या बुद्धधर्म बज्रयान व महायानया बहाःबही यँदेया झिंच्यागु बहा: या नां धल: थ:नेपुईया बिहार:- १.मैत्रीपुर महाविहार–क्वा:बहा:–थँहिति २.रत्नाकेतु महाविहार–झ्वा:बहा:–त्य:र ३.हेनाकर महाविहार–ध्वाखाबहा:–त्यःर ४.हेमवर्ण महाविहार–गंबहा:–नःघः दथुपुईया बिहार:- ५.सुरतश्री महाविहार तछेबहा: असं ६.कनकचैत्य महाविहार जनबहा: केलत्वा ७.केशचंद्रकृत पारावर्त महाविहार-इतुंबहा: किलाघ: ८.मुलश्री महाविहार मूबहाः वतु ९.मन्त्रशिद्धि महाविहार सलबबहा: गुचात्वा: १०.रत्नकीर्ति महाविहार मखंबहा: मखं ११.राजकीर्ति महाविहार
प्रेम सायमि लूजः पिथना मिसा मस्तय्गु नेवाः नां = अर्थ अनला = अधिक मा, मनमास अन्हिला = अन्यायेगु ज्या आज:मिखा = अज:उलात:गु मिखा अमेली = संसोधन, हनावना इता = दक्षिण,पारी,उखे इता = च्याकेत चिकनय् बुलात:गु का इना = गणेद्य: इलां = द्य:या फुसय् प्यनिगु काप: उफोस्वां = छ्ताजि नस्वास्गु स्वाँ उलुपा
नेवाः नसाः
चय्प्यता घासा (८४ ब्यञ्जन) :- १.पालु (तानातःगु पालु कू) २.म्वाःबुइ (मुस्या वाला) ३.वः (वःलय् धौ बुलेगु)४.कःसूबुइ (माय् वाला) ५.माय्बुइ (माय् वाला) ६.खय्पि(फसियागु कुचाकुचा)७.चय्पि (फसियागु कुचाकुचा)८. चःगुलि ९.सनांघासा(फर्क नातःगु)१०.धौ घासा(लैंचुलाः धौलय् वालेगु) ११.पालु घासा(पालु चुलाःधौलय् वालेगु) १२.कःसू वः१३.लाग्वः १४.भुतिबुइ (भुति वाला)१५. लापि१६.दुला(लै ध्यनाः मनाः हलू तयाः वालेगु) १७.हिंला (हिं तयाः वालेगु)
नेवाः तिसा
स्रोत : facebook तथा online image थ्व: नेवाः तिसाया किपा व नां द्वंगु दसा भिङ्केगु अवसर चु लाका बि धैगु भलसा कया च्वना ।
गुह्येश्वरीया जात्रा गुह्येश्वरीया जात्रा कछलागा दशमी खुन्हु दच्छिया छक हनावयाच्वंगु दु । तलेजु भवानी व गुह्येश्वरी द्यः छम्ह हे खः धइगु जनविश्वास कथं नापं तया पुजा याइ । थुगु पूजाय् तलेजु व गुह्येश्वरीया आचाजुपिं जक च्वना चच्छि गुह्य पूजा याना पंचवलि (मेय, दुगु, हँय्, फै व खा) बिइगु याइ ।