रत्नकाजी मन
गंगामाई द्यः
- गंगायात हिन्दू धर्मावलम्बीपिसं द्य:कथं हनावयाच्वंगु दु ।खुसियात हे गंगाया प्रतीककथं काइगु खः ।येँय् बागमतीयात मू खुसिकथं कयातःगु दु सा थुकियात हे भारतया प्रसिद्ध खुसि गंगाकथं मानय् यानावयाच्वंगु दु।गंगाय् म्व: ल्हुल धाःसा दक्वं पाप चुइकीगु व जीवन-मृत्युया चक्रं मुक्त जुइगु जनविश्वास दु ।
- गंगाया उत्पत्ति ब्रह्माया कमण्डलुं जूगु धइगु छथी मान्यता दु । मेखे वैष्णवपिनि बाखंकथं ब्रम्हां विष्णुया तुति सिइकूगु लः हे गंगा जूगु ख: । मेथीया धापू धाःसा गंगा पर्वतया जुजु हिमवान व वया लानी मीनाया म्ह्याय् ख: ।
- स्वर्गय् च्वनीम्ह गंगा पृथ्वीइ च्वंपिं मनूतय् पापमोचनया निंतिं हे धर्तीइ कुहाँ व:गु खः धइगु धार्मिक विश्वास दु।
- थथे धर्तीइ कुहाँ वःगु इलय् महाद्यवं छ्यनय् फयाकाःगुलिं गंगा महाद्य:या छ्यनय् लाःगु धाइ ।
पशुपति लागाय् असार शुल्कपक्ष दिल्लाथ्व सप्तमीकुन्हु गंगामाईया रथजात्रा तःजिक हनिगु ख: । जात्राया नितिं प्यन्हु न्ह्य: केन्द्रीय गुठी संस्थानअन्तर्गतया ज्याकुथि गोश्वारा कार्यालयया आर्थिक ग्वाहालिइ रथ भिंकेगु ज्या याइगु खः । पशुपतिनाथया छ्यनय् बिज्यानाच्वंम्ह देवी गंगामाईया मूर्तियात विधिवत् पूजा याना: आर्यघाटय् च्वंगू गंगामाइया देगलय् यंका: न्हवं याइगु खः । उखुनु चच्छि हे श्रद्धालु भक्तजनपिं देगलय् जाग्राम च्वनीगु चलन दु। सुथय् गंगामाई देग:या पुजारी नित्य पूजा याना: होम पुजा व जप याइ । थ्व धुंका पशुपतिया प्यम्ह भट्ट पुजारीपिं वया: विधिपूर्वक गंगामाईया पुजा यायेगु चलन दु ।
थथे भट्टपिनिपाखें सकतां पूजा क्वचायका: पुजा क्वचा:गु सुचं ब्यू वनीगु चलन दु । थुगु रथयात्राया निंतिं गुरुजुया पल्टन नं अनिवार्य वय्मा:गु चलन दु।
सनिलय् गंगामाईया मूर्तियात ब्रह्मा, विष्णु व महेश्वरया स्वरूपया स्वतँ दुगु , प्यागोडा शैलीया रथय् तयाः सांस्कृतिक बाजागाजालिसें यात्रा न्ह्याकीगु चलन दु । गुरुजु पल्टन तोपं बढाइँ याय्वं न्ह्याकूगु रथयात्राय् पञ्चेबाजाया नं ब्वति दइ ।
गंगामाईया रथ पशुपति ग्वलय् च्वंगु बज्रघरय् दिकातःगु दइ । रथयात्राया निंतिं गुरुजुया पल्टन वय्धुनेवं गंगामाइया पुजारी देगलय् पुजा यानातःम्ह गंगामाइया मूर्तियात ज्वनाः द्यः रथय् विराजमान याकेत यंकी । द्यःरथय् विराजमान याके धुंकाः रथयात बज्रघरं सालः पञ्चदेगल-वनकाली-गौशाला-जयवागेश्वरी-नवाली टोल- ताम्रेश्वर-दथु टोल-पाचा टोल-भीमसेनस्थान-धुम्नेश्वरीइ चाःहिका जात्रा यानाः लिपतय् बज्रघरय् हे थ्यंकाः यात्रा क्वचाय्की । बज्रघरय् थ्यंकाः गुरुजुया पल्टनं तोप बढाई याय् धुंकाः जात्रा क्वचाइ ।
गंगामाइया रथय् राजप्रतिनिधिकथं हनुमानढोका दरबारं मल्लकालीन राज खड्ग यंकाः तइगु चलन दु । जात्राया निंतिं लुं सियातःम्ह थ्यंमथ्यं साढे २ फिटया जलवार मुद्राया गंगामाईया मूर्तियात बहुमूल्य तिसावसतं छाय्पियातःगु खः । पशुपति देवपतन लागाया स्थानीयवासी विशेषकथं हनीगु जात्रा क्वचाय्वं गोश्वारा कार्यालयं हाम्वःया लद्दु व शिवाबजि इनेगु प्रचलन दुगु अमालकोत ज्याकूया द्वारे पूर्ण डंगोलं कनादिगु खः । जात्रा पर्व संरक्षणय् पशुपति विकास कोषं उलि च्यूताः तयामच्वंगु स्थानीयपिनि धापू दु ।
छगू इलय् असारय् वा मगात । जनतां बुँज्या याय्त लः मदयाः वा वय्केगु निंतिं गंगामाईया पूजा यात । अरनंलिपा वा वल धइगु जनविश्वासकथं येँय् थुगु जात्रा न्याय्कूगु धइगु धापू न्यनेदु ।
डंगोलयाकथं, न्हिनय् हनुमानध्वाखां ३२ म्हेसिया गुर्जुया पल्टन, पशुपतिनाथ देगलं च्वाम्वः व पंखा हयाः बाजंलिसें अमालकोटया रैरकमीपिं पशुपतिनाथ देगःया मूल भट्टयात नाप लाय्गु व अनुमति काय्धुंकाः खड्ग निशानालिसें गुर्जुया पल्टन बढाइँ यात कि जात्रा न्ह्याइगु खः ।
जात्रा गुठी संस्थान पशुपतिनाथ शाखां जात्राया यात्राबारे ब्यबस्थापन यानावयाच्वंगु दुसा पशुपति क्षेत्र विकास कोषअन्तर्गतया अमालकोट कचहरी शाखां पूजाया व्यवस्थापन यानावयाच्वंगु दु।
तत्कालीन महारानी गंगाया इलंनिसें गंगामाइया जात्रा न्ह्याःगु खः । उगु इलय् वा मवयाः बुँज्या याय्त थाकुइवं जनतां शिवया छ्यनय् जटाय् च्वंम्ह गंगाजीं लः बाः वय्की धइगु मान्यताकथं गंगायात पुज्यानाः लः फ्वनेवं वा वःगुलिं उगु हे मान्यतां जात्रा न्ह्याःगु धापू दु । थुगु जात्रा परम्परागत रूपय् तसकं महत्वपूर्ण जूसां नं थुकी सरकारी निकायया उलि ध्यान वनाच्वंगु खनेमदु ।
गुठी संस्थान व कोष निगुलिं रथ यात्राया निति लँ व सतकया पोलय् दुगु तार व्यवस्थापन मजूगुलिं समस्या जुयाच्वंगु जात्रालिसें सम्बद्ध मनूतय् धापू दु।
द्वारे डंगोलं बियादीगू जानकारीकथं थुगु जात्रा जुजु रणबहादुर शाहया पालंनिसें न्ह्याःगु खः । उगु इलय् लानी तसकं मफुगु व जोशी क्यना स्वःबले जोशी रानीया नामय् द्यः पलिस्था यानाः जात्रा याय्गु जुक्ति ब्यू कथं रानीया नामय् गंगामाई खः जात्रा न्ह्याःगु खः । गंगामाइया जात्रा क्वचाय्वं द्यःयात मू भट्टयात लःल्हाइगु चलन दु। थुम्ह द्यःयात पशुपति महाद्यःया देगः दुने हे बिज्याकी ।
पशुपतिइ आर्यघाटया लिक्कसं नं गंगामाइया देगः पलिस्था यानातःगु दु । थुम्ह द्यःयात भक्तजनपिसं न्हिथं अःपुक हे दर्शन याय् फइ ।
ने.सं.११३७
