डा.सत्यमोहन जोशी 

Description

भ्रमण:-

१. अध्ययनया क्रमय् :-

क) नयाँ दिल्ली :- इ यू. एन. टेक्निकल असिस्टेन्ट एद्मिनिस्त्रेशन अन्तर्गत पपुलेसन सेन्सस म्याथम्याटिक ,
ख) कोलम्बो:- भाइरलस्टाटिस्टिक ,
ग) वन्युजिल्याण्ड:- नेशनल इनकम स्टाटिस्टिक्स , थ्व स्वंगु तथ्यांक बिषयलय् बिशेष शिक्षा व तालिम कयादिगु दु |

२. गोष्ठी एवम् सेमिनारय् ब्वति कयादिगु :-

क) बि. सं. २०३४ सालय् नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिस्ठान यागु वृहत साहित्य भेला-नाटक कार्यशाला, व्याकरण गोष्ठी, लोक साहित्य गोष्ठी, नयाँ दिल्लीइ Author’s guide of India National writer’s Conference (निक्वगु व स्वक्वगु) सम्मेलन,

ख) बि.सं. २०२९ सालय् नेपाली साहित्य सम्मेलन ग्वसाग्वयेगु साहित्य सेमिनार, लण्डनय्  जूगु न्हापांगु हलि नेवा: त: मू ज्याय् (First WNO Convention) मू पाहाँ जुया ब्वती कयादिल | थ्व त: मुँजया सन् २०११ अक्टुबर २९,३० व ३१ तक जूगु ख | वयक हलि नेवा दबुया (World Newa Organisation) या मू संरक्षक नं ख:|

ग) सन् २०१२ अप्रील २५ कुन्हू Newa Organisation Of America (NOA) या झिन्छक्वगू दँमुँज्याय् मूपाहाँ जुया ब्वति कयादिल | उकुन्हू वहे ज्याझ्वलय् वयकलं लसकुस नांयागु पत्रिका नं विमोचन यानादिल | अलय् मूपाहाँ जुया झाम्ह जोशीजुयात अमेरिका स्थित त:गु संघ संस्था हनेगु ज्या जुगु दु |

संघसंस्था
थीथी पदय् च्वना ज्ययानादिगु संघसंस्था, समिति :-

१. नेपाल राष्ट्रबैंकया नोट ढाँचा तयार यायेगु व सिक्का (Coinage) डिजायन समिति,
२. नेपाल आर्ट काउन्सिल, नेपालभाषाया बिषय समिति,
३. मानविकि तथा सामाजिक शास्त्र संकाय त्रि.वि.वि,
४. राष्ट्रिय समाचार समिति,
५. Nepal National Committee for world Decade for cultural Development (UNESCO),
६. नेपाल राष्ट्रिय पुस्तक विकास समिति,
७. शिक्षा एवम् संस्कृति मन्त्रालय आदिया बोर्ड सदस्य,
८. लोक साहित्य परिषद् व श्री शान्ति बिधाश्रम,
९. बखुंबाहा:या संस्थापक सदस्य,
१०. धर्मोदय सभाया कार्यकारीणी सदस्य व अध्यक्ष |
११. नेपालभाषा समिति,
१२. यलया कार्यकारिणी सदस्य |
१३. नविन प्रौढ शिक्षालय, आदर्श कन्या निकेतन, मंगलबजार, आशासफू कुथी आदिया संचालक समितिया सदस्य |
१४. यल मंकाखल: या सल्लाहकार,
१५. डाँफेचरी पत्रिकाया सम्पादक, मण्डलया सदस्य,
१६. “हिमानी” पत्रिकाया सम्पादकनं सदस्य |
१७. श्री ५ महेन्द्र स्मृतिग्रन्थ, नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिस्ठान व श्री ५ महेन्द्र अभिनन्दन ग्रन्थ, नेपाल साहित्य संस्थानया संयोजक एवम् सम्पादक नेपाल लेखक संघया सदस्य,
१८. बोधि परिषद यल, च्वसापासा यें, नेपालभाषा परिसद आदिया अध्यक्ष |
१९. पुलांगु नेपालभाषा शब्दकोष निर्माण समिति, च्वसापसाया सदस्य ललितपुर नागरिक समितिया सल्लाहकार आदि थीथी थासय् थीथी पदय् च्वना ज्यायाना दीधुंकल |

२ कृति:-

मनूत जन्मजुसां निसें सय् का सिका वइमखु | व्यक्ति विशेषया व गरिमाया परिचय कथं न्ह्यथने बह:गु ज्या यायेगु हे जीवन ख | था:गु म्हसिका दइ कथंयागु ज्या यातकी जक जीवन बोध जुइ धइगु विचयाम्ह जोशीजुं गुगूं दशक दुनेया वैशय् वयकलं स्वीगुगू नेपालभाषा साहित्यया थीथी विधाया सफूत प्रकाशित तथा सम्पादन यानादीगु दु |
चाङहाङ, लु नच हृव नांयापिं चिनियाँ विधार्थी पिनिगु ग्वाहालीं चीनया थीथी संग्रहालय एवं क्षेत्रय् अध्ययन व निरीक्षण याना च्वयादीइगु शोधकार्य कथं पिदंगु सफू “कलाकार अरनिको” नां यागु सफू उगु ईया नेपाया जुजु वीरेन्द्र चीनया भ्रमणय् वंबलय् चिनियाँ राष्ट्रपतियात सौगात कथं द्दयछागु ख: |

महत्वपूर्ण कार्य:-

१. ललितपुर रक्षा मण्डल, आदर्श कला प्रदर्शनी, राष्ट्रिय मुद्रा प्रदर्शनी, पुरातत्व बगैंचा आदि वयकलं यानादीगु महत्वपूर्ण कार्य ख: |

२. लोक साँस्कृतिक बातावरण भयाब्युगु ज्यापू त्वालय् ब्वालना दीम्ह जोशीजुं लोकसाहित्य विकासया लागि नेपालभाषायागु लोकम्ये, लोक बाखं, खंत्वा खंभाय् छुनाखं, क्वा इत्यादि संकलनयाना छापे याका दिल |
३. वि.सं. २०२६ सालपाखे संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीजुया अध्यक्षताय् भाषाशास्त्री प्रो. चुडामणि बन्धु, भूगोल ज्ञाता स्थिर जंगबहादुर सिंह, एन्थ्रोपोलोजिस्ट विहारी कृष्ण श्रेष्ठ, लोकगीत संगीतया ज्ञाता प्रदिप रिमाल न्याम्ह जाना छ्गू प्रोजेक्ट न्ह्याका दिल | न्याम्हेसिगु अध्ययन टोलि म्हतिं म्हतिं अलग अलग हे अध्ययन या:गु जुसां अन्तर सम्बन्ध दूगु न्यागु भागय् कर्णाली संस्कृति सम्बन्धी शोधग्रन्थ तयार याना दिल |लोक साहित्यया दकले न्हापां पिहां व:गु स्तरीय सफू थ्वहेजुल |

३. लोक साहित्य विकासया लागि वि.सं. २०४६ सालय् जोशीजुं था:गु हे बखुंबहा :या छें “लोक साहित्य परिषद” निस्वना दिल | स्नातकोत्तर तहया न्हापांगु लोक साहित्य समूहया बिध्यार्थीत थ्व संस्थाया न्हापापिं संस्थापक सदस्यपिं ख: | थथे बिध्यार्थीपिन्त सदस्य दयकेगु ज्या निरन्तर न्ह्याना हे च्वंगु दनि | थ्व संस्था पाखें “नेवा: लोक साहित्य” नांयागु पत्रिका नं पिथना दिल | लोक साहित्य परिसदं सिरपा गुथी स्वना करूणाकर सिरपा, मुर्तिमान सिरपा, व हेमराज सिरपा, दँयदँस सिरपा बिइया नितिं स्वंगु थीथी सिरपात स्वनेज्या जुल | थ्व स्वंगू सिरपा बिइगु ज्यां निरन्तरता जू मजू मेगु हे खँ जुल | तर भविष्यय् लोक सहित्यया क्षेत्रय् बृहत् तथा बिस्तृत यायेगु कुत: यानादीगु दु |

४. डा. सत्यमोहन यागु सक्रिताय् “बोधी परिषद” निस्वना दिल | न्हापां बोधि प्रकाशन केन्द्र नाम स्थापना जूगु थ्व सँस्था बिशेष याना बुद्ध धर्म सम्बन्धी ग्रन्थत संकलन याना प्रकाशन यायेगु, ईलय् व्यलय् बौद्द बिद्दानत मुना प्रवचन बिइकेगु ज्या याना च्वंगु दु | दकलय तधंगु “बोधि चर्यावतार” थनं हे पिदंगु ख: | नेपालभाषां च्वयात:गु सँय् भाषां नां छुनात:गु “कुनसोलामे स्यालुं डोन्दु” नांयागु त:धंगु ग्रन्थ छगू नं थनहे पिदन | थ्व ग्रन्थ तिब्बती भाषीपिसं कनावंगु बाखंत मुंका: प्रकाशन यानादीगु ख:|

५. पं. आशाकाजी बज्राचार्यया जीवनी, नेपालभाषा, नेपालीभाषा, हिन्दि व अंग्रेजी प्यंगू भाय तया स्तरीय कथं आतकया दकलय् त:धंगु “भिन्तुना देछा” पिथना दिल | अथेहे “नव सूत्र संग्रह” नं थनं हे प्रकाशित जूगु ख: | बोधि परिषद पाखें हेमराज शाक्यजु यात “स्वयम्भू रत्न” नं वियादिगु दु |

त: दँ टक्क पाटन बहुमुखी क्याम्पसय् नेपालभाषा शिक्षण समितिया शिक्षक जुया लोक साहित्य व प्याखं बिषय ब्वंका शिक्षण पेशाय् लगे जुया दीम्ह जोशीजुं अनहे निबृत जुया दिल | निबृत जीवनय् नं ल्हा:प्व: चिना खाताय् थस: पाया च्वनामदी | थ: म्ह फूयाय् तक संघ संस्थाय् सक्रिय जुया च्वनदिगु दु |

“मदुगु धयागु देयेका यंकेमा, न्हूपिन्त संगठित यायेमा” धयागु वयकया सिद्दान्त ख:| नेपालभाषाय् अभाव जुयाच्वंगु छुं नं बिषययात रचनात्मक कथं सिर्जना यायेगु हे वयकया कुत: ख: | नेपालभाषा एकेडेमीया चान्सलर जुया च्वना दिम्ह डा. सत्यमोहन जोशीजुं “नेपाल भाषा एकेडेमी” धस्वाकेगु ज्याय् नं उतिकं हे सक्रिय जुया च्वनादीगु दु |

वयकलं संस्कृति वा धर्मयात कर्मकाण्डया रुपय् कायेगु यानामदी | था:यात अपुइ कथं द्दय: पूजा याना दी | तर शरीरयात कष्ट जुइकथं द्द्यालाये मा:गु धर्म यानामदी | वयकलं शरीर स्वस्थ तयेत मनीगु नसा नयामादी | थयाके दुगु फुक्कं थ: म्ह हे याना दुगु ख: | द्दय नं पुरेयाइगु मखु धैगु वयकया बिश्वास ख:| गूंगु दशक मायाकया वैशय् टक्क: उसिमचासे ब्वनामिपिनिगु वचन तया सभा सम्मेलनय् उपस्थित जुया च्वनादीगु दु | वयकयात झीसं छम्ह ब्यक्तिया रुपय् मखु कि सकतां पूर्णगु छगू सँस्थाया रुपय् म्हसिकेमागु दु |

३. सिरपा:-

ने. सं. १०७५ वयकयागु “जय प्रकाश” महाकाव्य श्रेष्ठ सिरपा त्याका दिल |
वि.सं. २०१३ सालय् च्वसापासा पाखें “भाषारत्न” उपाधि विभूषित जुयादिम्ह जोशीजुं
वि.सं. २०४५ स “लाकौल” सिरपा त्याकादिल |

“मदन पुरस्कार” प्राप्त जूगु स्वंगू ग्रन्थया नां ख:
वि.सं. २०१७ “नेपाली राष्ट्रिय मुद्रा” ,
वि.सं. २०१८ “कर्णाली लोक संस्कृति इतिहास” , व
वि. सं. २०३१ “हाम्रो लोक संस्कृति” ,

स”श्री ५ वीरेन्द्र शुभ राज्यभिषेक पदक”
वि.सं. २०२९ साल वैशाक ५ गते “सुप्रवल गोरखा दक्षिणबाहु”
वि.सं २०३३/९/१४/३ स “विख्यात त्रिशक्ति पट्ट”
वि. सं. २०३९/९/१४/४ स “प्रसिद्द गोरखा दक्षिणबाहु” विभूषण व तक्मा प्राप्त यानादिल |

स्रोत :- डा.सत्यमोहन जोशी विशेष

थौकन्हे लाय्पौ
(बि.सं.२०७१ आश्विन,कार्तिक)