नेपालभाषा विषयया पाठ्यक्रमया आधारभूत पक्ष
न्ह्यखँ ः-
नेपाःया म्हसिका धयागु हे बहुभाषा, बहुधर्म, बहुसंस्कृति व बहुजातजातिया देश खः । नेपाःया पुलांगु जातजाति मध्यय् छगू जाति नेवाः खः । नेपालय् दकलय् न्हापां शासन याःगु जाति गोपालवंश खः, अनंलि महिषपालपिसं यात । थुपिं आःतक्कन नेवाः हे जुयाच्वंगु दु । किराती, लिच्छवी व मल्लपिसं नं नेपालय् शासन याःगु दु, उपिं नं नेवाः हे जुयावन । थीथी कालखण्डय् नेवाःतय्सं आपालं धर्म, संस्कृति, सम्पदाया विकास यानावन ।
नेवाःतय्सं मुख्य शासन नेपालमण्डल दुने च्वनाः यानावन । नेवाःतयसं शासन याःगु स्वनिगः दुने हे जक नेपाःया विश्वसम्पदा दुने दुथ्याःगु झिगू सम्पदा मध्यय् न्हयगू विश्वसम्पदा नेपाःगालय् दुने लाः । नेवाःतय्गु सभ्यता विकासयात विश्वं म्हसीकाः हे विश्वसम्पदा दुने दुथ्याकूगु खः । उलिजक मखु गुलि नं शासकत नेपाःगालय् दुहांवल थनयागु सभ्यता व विकास खनाः थन हे स्थायीरुपं च्वना छ्वयेगु यात ।
शासकत जकमखु नेपाःया थीथी थासं नेपाःगाः वयाः शिक्षा, स्वास्थ्य, लजगाः आदिया निम्तिं स्वनिगः दुहां वयेगु यात । उपिं आपाः धयाथें थन हे बसोबास याना छ्वयेगु जूगुलिं न्हापांनिसें बसोबास यानाच्वंपिं नेवाःत म्हो जुल ।
न्हापांनिसें बसोबास यानावयाच्वंपिं नेवाःतय्गु थःगु हे भाषा, साहित्य, संस्कृति जक मखु इतिहास हे दुपिं खः । थुमिगु भाषा नेपालभाषा खःसा, साहित्य नेपालभाषा साहित्य व नेवाः संस्कृति खः । गोपालवंशी नेवाः जूगुलिं उमिगु भाषा नेवाः भाषा हे खः । लिच्छवीपिंसं शासन याःबलय् थाय्थासय् संस्कृत भाषां अभिलेख तयेगु याःसां जनतातय्सं ल्हाइगु भाय् नेपालभाषा हे खः । उकिं लिच्छवीकालय् पलिस्था यानातःगु अभिलेखय् संस्कृत मखुगु खँग्वः जनतातय्गु भाषाया रुपय् दु । मल्लकाल वःबलय् नेपालभाषा राजभाषा, जनभाषा व प्रशासकीय भाषाया कथं नं जुल ।
मल्लकालय् नेपालभाषां सफू च्वयेगु, साहित्य सृजना यायेगु, अभिलेख च्वयेगु, थ्यासफू, घटनावली, वंशावली आदि च्वयेगु ज्या जुल ।
लिच्छवीकालय् संस्कृत भाषां ब्राम्ही लिपिया प्रयोग जूसां मल्लकालय् वयाः नेवाःतय्गु थी थी लिपि नं विकास जुल । भुजिंम्वः लिपि, प्रचलित नेपाल लिपिजक मखु रञ्जना लिपि व कुटाक्षरं च्वयेगु परंपरा जुल । मल्लकालय् नेवाःतय्गु भाषा, संस्कृतिनिसें कला कौसल आदिया चरम विकास जूगु कारण हे नेपाः इतिहासय् मल्लकालयात सुवर्णयुग धायेगु यानातःगु खस् । थ्वहे नेवाःतयगु सभ्यता खः, म्हसिका खः ।
शाह जुजुपिसं नेपाःगालय् नं शासन् यायेवं नेपालभाषा ह्रास जुजुं वन । पञ्चायतकालय् छगू भाषा, छगू जात, छगू धर्म, छगू भेषया दर्शनयात प्रोत्साहन ब्युस्येंलि नेपालभाषा बिस्तारं ह्रास जुयावंगु खः ।
अथे जूसां शैक्षिक क्षेत्र दुने नेपालभाषा उच्च शिक्षाकथं आई. ए. निसें माष्टर डिग्री व बिद्यावारिधीतक्क यायेगु जुल । राजनैतिक ह्यूपाःया नापनापं नेपालभाषायात बीगु स्थान पापां वनाच्वंगुली नेपाः लोकतान्त्रिक गणतन्त्र जुस्येंलि स्थानीय विषय व मातृभाषायात महत्व बियाः प्राथमिक तहया शिक्षाय् मांभाषां ब्वनेगु व्यवस्था जूगुलिं येँ महानगरपालिकाया मू बासी वा आदिवासी जाति नेवाःतय्गु बारे सयेका सीकाबीगुकथं नेपालभाषाया अध्ययन यायेगु जूगु खः ।